Yvette 2.0

Logboek van mijn ontdekkingsreis langs 23 archiefdingen

23 Archiefdingen

23 archiefdingen is een cursus die medewerkers uit de archiefsector bekend maakt met web2.0-toepassingen. Het Nationaal Archief doet mee aan een pilot.

Over mij...

Mijn naam is Yvette Hoitink. Ik ben een van de coaches bij de 23 dingen cursus bij het Nationaal Archief. Ik doe al een hoop 'dingen' online maar hoop samen met mijn collega's nieuwe mogelijkheden te ontdekken!

#22 + #23 Archief2.0 en terugblik

De meest inspirerende archivaris 2.0 is voor mij zonder twijfel de digitale archivaris, Christian van der Ven. Vooral zijn aanpak om binnen het BHIC de mensen in groepen in te delen van ontdekkingsreizigers, pioniers en volgers spreekt me erg aan. Ik denk dat dat goed aansluit bij de verschillende types medewerkers die er in een archief rondlopen.

Ik zie mezelf absoluut als een ontdekkingsreiziger. Als ik een nieuwe toepassing zie, wil ik meteen proberen wat je er mee kan. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom ik alle 23 dingen al gedaan had. Inhoudelijk bracht deze cursus me dus weinig nieuws.

Wat het me wel heeft gebracht, is een leuke interactie met collega's, binnen en buiten het Nationaal Archief. Ik merk ook dat het effect heeft: Ideeën landen sneller, er zijn meer mensen die meedenken over web2.0-toepassingen en als er een goed idee is wordt ook meteen wat mee gedaan. Een mooi neveneffect van de cursus vind ik dat ik verschillende collega's beter heb leren kennen.


Youtube-film van de Ketelaarlezing, online gekomen naar aanleiding van deze cursus!

#21 Footnote

Eigen ervaringen met Footnote

Footnote heb ik regelmatig geprobeerd te gebruiken voor mijn onderzoek naar emigranten uit de Achterhoek naar de VS tussen 1840 en 1900. Helaas vind ik maar zelden wat relevants. De bronnen die er in zitten zijn erg hap-snap: van alles een beetje en van niets echt veel.

Een voorbeeldje: De census records (volkstelling) zitten er in, maar dan alleen van 1860 en 1930. In Ancestry.com vind ik die ook, maar ook van de tussenliggende en eerdere jaren. En daar zijn de scans nog beter ook. Er zitten ook een hoop kranten in Footnote, maar weer net niet van het gebied waar ik onderzoek doe. Die zitten wel in Newspaperarchive.com, maar daar heb ik nou weer geen abonnement op. Zo blijft Footnote voor mij dus een beetje een net-niet-ding.

Web2.0-functionaliteit van Footnote

Ik ben wel zwaar onder de indruk van de web2.0-aspecten van Footnote. Mijn favoriete features:

  • Annoteren van bronnen (wie, wat, waar, wanneer?)
  • Eigen themapagina's maken, waar je bronnen kunt combineren. Een mooi voorbeeld hiervan vind ik de pagina over Willemstad van Christian van der Ven.
  • De mogelijkheid om je eigen bronnen te uploaden.

Minder goed vind ik bijvoorbeeld de Spotlight-functie. Daarmee kun je een bepaalde bron voor het voetlicht brengen. Maar ik heb nou niet direct de indruk dat daarmee de pareltjes boven water komen, rijp en groen door elkaar wordt in de spotlight gezet. Misschien dat dat verbeterd zou kunnen worden als mensen zouden stemmen op items of zo. Een adressenboek uit 1915 vind ik in elk geval weinig inspirerend.

Ook mis ik de mogelijkheid om (gratis) afbeeldingen te embedden. Ik had dit artikel graag willen illustreren met de kaart van Willemstad uit het artikel van Christian van der Ven, maar daarvoor biedt Footnote geen faciliteiten. Gelukkig kan ik de kaart wel downloaden, en nog in hoge kwaliteit ook. Dan weer uploaden naar dit blog, een beetje meer hoepels om door te springen dan ik fijn vind!

Wat je wel kunt embedden is je 'member card':

Een andere feature waar ik niet zo weg van ben is de 'you might also like'. Op zich ben ik gek op dat soort datamining dingetjes, maar dan moet het wel goed gedaan worden. Bij de kaart van Willemstad krijg ik als suggesties een militaire inschrijving van een soldaat uit de Amerikaanse Burgeroorlog, een foto van overlevenden van een concentratiekamp en een paar familiekiekjes. Oi?

Betaalde dienstverlening

Ik ben erg voor het vinden van businessmodellen waarmee archieven grotere delen van de collectie online beschikbaar kunnen stellen. Dat de bezoeker daarvoor moet betalen vind ik geen probleem. We hebben immers altijd de gratis optie: kom maar langs! Wel geef ik dan absoluut de voorkeur aan een all-in abonnement, zoals bij Ancestry.com en Footnote, boven een pay-per-view zoals bijvoorbeeld bij de archiefbank van het Stadsarchief Amsterdam. Als ik lekker op gang ben wil ik gewoon doorklikken zonder dat de teller loopt.

Wel moet je als instelling oppassen dat het voor je gebruikers nog wel betaalbaar blijft. Je wilt eigenlijk voorkomen dat mensen voor hun onderzoek tig abonnementen af moeten sluiten. Ik heb zelf twee abonnementen op betaalde sites (Ancestry.com en World Vital Records), wat voor genealogisch onderzoek in de VS behoorlijk dekkend is maar dat kost me dan ook een aardige duit ($250 per jaar). Maar dan nog mis ik Newspaperarchive.com voor de familieberichten. Als je als archiefdienst voor commerciële samenwerking kiest, denk ik dat je je gebruikers dus blij maakt als je je daarbij beperkt tot één of twee grote partijen.

Foto's automatisch op de kaart gezet met Yahoo Pipes

Gisteren en vandaag aan het spelen geweest met Yahoo Pipes. Dat is een soort blokkendoos met programmeertools voor RSS-feeds en andere data van websites. Je kunt hier je eigen mash-ups mee maken.

Mijn eerste indruk is dat het ontzettend krachtig is, maar ook erg moeilijk is om je hoofd eromheen te krijgen. Dat komt met name doordat je de ene keer met een lijst van items bezig bent en de andere keer juist weer met enkelvoudige items. Die kun je niet aan elkaar knopen.

Mijn eerste succesvolle experiment is een Yahoo kaart met daarop de laatste foto's die het Nationaal Archief op Flickr heeft gezet. Het leuke hiervan is dat we die foto's zelf niet gegeocodeerd hebben. De Yahoo Pipe zorgt ervoor dat de foto's op basis van de beschrijvingen zelf voorzien worden van een geografische locatie. Dat is niet 100% betrouwbaar, maar geeft wel een aardige indruk.

#20 Online herrie

I Like Music

Ik hou erg van muziek, maar vooral om te maken. Ik denk er zelden aan om de radio aan te zetten. Muziek in een online netwerk is dan ook niet aan mij besteed.

Ik heb Last.FM wel geprobeerd (in de gratis tijd) en daarvan vond ik vooral het technische aspect wel grappig. Hoe meer je stemt, hoe beter de voorspelling. Wat dat betreft lijkt het wel wat op StumbleUpon. Dat vond ik wel grappig, maar echt wereldschokkend vond ik dat niet. In de jaren 90 had Amazon immers al een 'recommended items', die op basis van mijn koopgedrag feilloos kon voorspellen wat ik nu weer wou kopen.

Ook zie ik de relevantie voor het archiefwezen niet zo van dit Ding. TOSS!

#19 Sociale netwerken

Ik zit op verschillende sociale netwerken. Het netwerk dat ik voor mijn werk het leukst vind is Archief2.0, omdat daar veel innovatieve ideeen voorbijkomen en omdat je daar een klankbord hebt om dingen tegenaan te gooien.

Ook vind ik LinkedIn handig om in contact te blijven met mensen. Als collega's een andere baan krijgen verlies je ze daarna snel uit het oog. Leuk om te zien waar iedereen terechtkomt! Het komt wel eens voor dat ik via LinkedIn iemand waar ik jaren geleden contact mee had ineens weer om advies vraag als er een relevant project langskomt.

Sinds ik op Twitter zit, gebruik ik Hyves nog amper. Uiteraard heb ik het Nationaal Archief, het Gelders Archief en het CBG wel toegevoegd als mijn 'spot'. Het Gelders Archief wil blijkbaar ook wat met Hyves gaan doen, want ze vroegen me een paar weken geleden of ik 'mijn' Gelders Archief hyve niet aan hun over wou doen. Tuurlijk! Maar of Hyves voor archieven nou zo relevant is weet ik niet, de boel lijkt er aardig leeg te lopen. Ik zou daar zelf als archiefinstelling niet te veel moeite in steken.

Update: Zul je altijd zien. Net geblogd dat ik het nut van Hyves niet zo zie voor archieven, krijg ik via Hyves twee relevante vragen binnen. 1 vraag over onze regels voor fotograferen (doorgespeeld naar de studiezaal) en een vraag van een journalist over onze nieuwe website Mapit1418, doorgespeeld naar de collega's van Beelden voor de Toekomst. Misschien toch maar een Hyves-loketje openen?

Lego People 

#18 Librarything

Ik ben een enorme fan van Librarything. In mijn verzameling zitten inmiddels ruim 1500 boeken. En ik ben nog lang niet klaar met invoeren! Een deel van mijn collectie ging lekker snel, dankzij mijn CueCat streepjescodescanner die het boek meteen in Amazon of de Koninklijke Bibliotheek kon opzoeken.

Inmiddels zitten de woonkamer, de logeerkamer en de studeerkamer er in. De hele zolder moet nog, en daar staat nog eens zo'n 40 strekkende meter aan boeken. Al met al denk ik dat ik net iets over de helft ben, ik zal in totaal rond de 3.000 boeken uitkomen denk ik.

Ook mijn moeder zit op LibraryThing en dat is erg handig want onze interesses overlappen veel. Als ik op een boekenbeurs ben kan ik dus via mijn mobieltje virtueel zowel in haar als in mijn boekenkast kijken! Dat heeft me al veel dubbele aankopen bespaard, het eenmalige bedrag dat je voor een pro-account moet betalen heb ik inmiddels al minstens 10 keer terugverdiend!

Ik gebruik de community-aspecten van LibraryThing ook veel. Het levert me veel inspiratie op voor mijn verlanglijstje, dat ik in Delicious bijhou. Donaties welkom ;-) Ook doe ik mee aan de 75-book-challenge, waarbij ik probeer om 75 boeken in een jaar te lezen. Mijn tussenstand is inmiddels 63, dus dat moet lukken!

ArchiveThing

Een van de dingen die we als archieven van LT kunnen leren is hoe zij omgaan met catalogi van bibliotheken. Ze hebben inmiddels bijna 700 bibliotheken aangesloten, allemaal dankzij het feit dat die bibliotheken hun catalogi via open standaarden beschikbaar hebben gesteld!

Maar LT gaat niet over bibliotheken, het gaat over boeken; ongeacht waar de beschrijvingen oorspronkelijk vandaan komen. Dat zouden wij als archieven ook moeten inzien, het gaat niet om ons, maar om de documenten die wij in huis hebben. Daar wil je communities omheen bouwen. Het zal onze klanten een rotzorg zijn waar de bronnen zich bevinden...

Als wij als archiefinstellingen onze toegangen ook via open standaarden en API's beschikbaar zouden stellen, zou er ook een ArchiveThing kunnen worden gemaakt. Een site waar je als onderzoeker al je bronnen goed kan documenteren, combineren, annoteren. Een site waar onderzoekers die in dezelfde bronnen geinteresseerd zijn, op elkaar worden geattendeerd en waar ze elkaar tips kunnen geven: als je in deze bron geinteresseerd bent, vind je dit misschien ook leuk! En dat dan niet voor 1 archief, maar voor alle archiefinstellingen die dankzij de open standaarden aangesloten kunnen worden. Ik zou dit graag realiseren, wie heeft er een zak geld voor me?


Photograph of Card Catalog in Central Search Room, 1942

#17 Geneaholic

Eigen onderzoek

Hendrik Hoitink and Johanna Piek

Als er 1 Ding is waar ik wat mee heb, is het wel Ding 17 (op korte afstand gevolgd door Ding 18, Librarything!). Ik doe al bijna 20 jaar aan stamboomonderzoek. Mijn website Yvette's Dutch Genealogy Homepage bestaat al 15 jaar en is daarmee de oudste erfgoedsite van Nederland.

Ook mijn eigen onderzoek staat uiteraard online:

Beide websites maken gebruik van Flickr voor het opslaan van het merendeel van de foto's, Youtube voor het tonen van relevante filmpjes en Google Maps voor het tonen van een kaart bij een persoonspagina zodat je zien waar die allemaal heeft gewoond.

Ancestry.com

De genealogie2.0-toepassing die ik het meest gebruik is Ancestry.com, een Amerikaanse commerciele website. Ik heb een wereldwijd abonnement dat me toegang geeft tot enorme databases, o.a. met de censusrecords van de Verenigde Staten. Ancestry.com heeft erg fijne software. Ze hebben niet alleen bronnen, maar je kunt die bronnen ook meteen aan je stamboom hangen, waarbij nieuwe gegevens uit die bronnen meteen worden aangevuld en voorzien worden van een nette bronvermelding.

Sinds kort kun je bij een bron zelfs zien welke andere Ancestry-bezoekers deze bron aan hun stamboom hebben gekoppeld. Dat biedt weer nieuwe mogelijkheden voor samenwerking.

Bronnen en interpretaties

Hiermee is Ancestry.com een goed voorbeeld van een cleane combinatie van bronnen/bronbewerkingen en interpretaties. Bij het Nationaal Archief hebben we tot nu toe alleen maar bronnen en bronbewerkingen, zoals de thema-sites. Maar steeds vaker gaan archieven zich ook met interpretaties bezig houden. Een mooi voorbeeld hiervan is het project Geboren in 1809 van het Regionaal Archief Tilburg, waarin diverse vrijwilligers de gegevens van alle Tilburgers die in 1809 geboren zijn hebben uitgezocht. 1809 was het jaar waarin Tilburg stadsrechten kreeg.

Ook bij het Nationaal Archief is er denk ik veel meer met onze nadere toegangen te doen. Met collega Ton had ik het over doorontwikkeling van VOC opvarenden. Een mogelijkheid is om naast de gegevens uit de scheepssoldijboeken ook bezoekers de mogelijkheid te geven om de gegevens van de militairen aan te vullen. Uiteraard moet daarbij wel duidelijk worden welke gegevens uit de bron komen en welke gegevens van bezoekers. Zulk gereedschap is breed in te zetten voor onze nadere toegangen op personen. Daar gaan we dus zeker naar kijken bij de doorontwikkeling van de nieuwe website!

#16 - Youtube

Youtube volg ik vooral passief. Ik heb een paar keer zelf een filmpje in elkaar gezet, o.a. voor de website van de Studiekring Historische Cartografie waar ik lid van ben. Een voorbeeld hiervan is het onderstaande filmpje waarbij ik verschillende kaarten van de inpolderingsplannen van de Zuiderzee over elkaar heb gelegd.

Voor het Nationaal Archief gebruiken we Youtube tot nu toe heel weinig, er staat alleen een filmpje over DNA. Ik denk dat we hier veel meer mee kunnen. Zie bijvoorbeeld de filmpjes over Understand the archives in Minutes van The National Archives.

 

#15 Podcastzzzzzzz

The Sleeping Eye by Photos8.com

Het is misschien oneerbiedig om te zeggen, maar de podcasts van de National Archives (UK) gebruik ik wel eens als ik niet kan slapen. Niet omdat ze zo saai zijn, maar omdat ik daar geen lampje voor aan hoef te doen. Ik vind ze ook een lekkere lengte, 20-30 minuten, om nog even wat interessants te horen voor het slapengaan. Ik vind ook dat ze een leuke diversiteit aan onderwerpen hebben, vaak met een onverwachte invalshoek.

Opnemen van presentaties

De podcasts van TNA zijn duidelijk opnames van een presentatie. Soms wordt er verwezen naar dingen die te zien zijn, en die mis je dan. Maar dit zet me wel aan het denken.

Zou het niet leuk zijn om onze externe presentaties op te nemen, mits de presentator er hier mee eens is? Ik denk bijvoorbeeld aan de Ketelaar-lezing op 8 oktober a.s. Wat vinden jullie van het idee om die op te nemen en op onze website op te nemen, hetzij als podcast hetzij als Youtube filmpje (sorry, ff op de Dingen vooruitlopen)?

#14 Instant messaging

LOUD speaker

Ik IM al een jaar of 15, eerst via ICQ en nu wel via MSN. Ik gebruik het vooral om met vrienden of familie te chatten.

Ik heb zelfs nu al twee keer via MSN een presentatie gegevens op een congres waar ik niet bij kon zijn. Vorig jaar heb ik op die manier een presentatie gegeven over emigratie vanuit Winterswijk naar Wisconsin in de negentiende eeuw, op het 'Dutch in Wisconsin' congres in Sheboygan, Wisconsin in de Verenigde Staten. Een paar maanden geleden heb ik samen met mijn Amerikaanse vriendin Mary Risseeuw een presentatie gegeven in Ancaster, Canada, over onze samenwerking bij ons onderzoek naar Nederlandse emigranten. Zij deed haar deel ter plekke, ik mijn deel via MSN en de webcam. Dat was erg leuk.

Het grappigste moment was tijdens het congres in Wisconsin. Na afloop van mijn presentatie hadden ze de laptop met webcam achter in de zaal gezet, zodat ik de volgende presentatie kon volgen. Maar toen kwam er iemand die dat niet in de gaten had, en die pakte de laptop op en zette die ergens anders neer. Gelukkig hing haar naambordje precies voor de webcam... Ik wist dat de speakers van de laptop nog aanstonden en riep haar naam: "Please Ms. X, could you put me down? I'm trying to watch here!" Waarop zij de laptop geschrokken neerzette en vroeg: "Are you still in there? Did I hurt you?". Nee, niet echt dus, behalve misschien de buikpijn van het lachen om de bizarre situatie :-)

Historic Oostburg 

 

#13 @yhoitink

Ik Twitter nu ongeveer een half jaar. Ik heb inmiddels zelfs meerdere Twitter-accounts:

  • @yhoitink, mijn standaardaccount, waar ik vooral veel contact heb met collega's in de erfgoedsector.
  • @cartografie, voor Tweets over historische cartografie. Hier lus ik ook een selectie van mijn RSS-feeds naar door die over cartografie gaan en verschijnen ook automatisch de nieuwste berichten van mijn website Historische Cartografie.
  • @DutchGen, mijn account waarmee ik in het Engels Tweet over mijn stamboomonderzoek. Nieuwe berichten van mijn website Yvette's Dutch Genealogy Homepage worden hier ook automatisch getweet.
  • @NArchief, het account dat ik vast voor het Nationaal Archief heb geclaimd maar waar we tot nu toe weinig mee doen. Eerst even een paar urgentere zaken van de huidige website aanpakken!

Het leukste aan Twitter vind ik het contact met collega's. Ik heb het gevoel dat ik dankzij Twitter beter weet waar Christian van der Ven van het BHIC of Luud de Brouwer van het RA Tilburg mee bezig zijn dan sommige collega's aan de andere kant van de gang! Gelukkig zitten er ook steeds meer directe collega's op Twitter. Erg handig om te zien waar ze mee bezig zijn en daar mogelijk op in te haken.

#12 - My first Wiki

Ik gebruik Wiki's al jaren. Eerst door mee te werken aan wikipedia, maar sinds een paar jaar heb ik zelf ook een aantal wiki's draaien voor mijn eigen onderzoek. De enige publieke is Sint Anna ter Muiden. Dat is een schattig stadje in Zeeuws-Vlaanderen waarvan ik samen met een vriendin probeer te reconstrueren wie waar woonde tussen 1500 en 1900.

Marktplein Sint Anne

Ik maak in de wiki voor elk huis een eigen pagina. Die link ik door naar gerelateerde pagina's, zoals de huizen die er naast lagen of de eigenaren. Een voorbeeld is Marktplein 10, een huis waar mijn voorouder Johannes Platschart woonde. Van dit huis heb ik de eigenaren weten te reconstrueren van 1577 tot 1832.

Marktplein 10

Ook hebben we lijsten met bronnen, die bijvoorbeeld verwijzen naar ons schaduwarchief op Flickr of de transcripties.

Vonnisboek

De redenen waarom ik een eigen wiki heb:

  • De vrije structuur leent zich prima om de uiteenlopende informatie die je over een plaats vindt te presenteren.
  • Door de hyperlinks lenen Wiki's zich goed om gemakkelijk artikelen over verwante onderwerpen te maken. In mijn geval dus de huizen en hun belendende percelen.
  • Je kunt er allerlei losse flodders in kwijt die je tijdens je onderzoek tegenkomt. Door categorieen breng je daar toch wat structuur in aan.
  • Ook mijn vriendin kan op afstand meewerken. Iedereen kan trouwens een account maken, maar tot nu toe heeft alleen een verhuurder van een huisje dat gedaan om vanaf die pagina een link naar zijn huisje toe te voegen. Ik kon daar wel om lachen en de website voegde nog wat toe ook doordat er interieurfoto's op stonden.
  • Op je eigen wiki hoef je je niet aan de regels te houden van Wikipedia, maar kun je gewoon je eigen gang gaan.
  • Ik heb zelf in de hand welke uitbreidingen ik installeer, zoals ondersteuning voor Flickr, Youtube en Google Maps.

#11 Wiki's voor archieven

Het mooiste voorbeeld van gebruik van wiki's door archieven dat ik ken is Your Archives van de National Archives in Groot-Brittannië.

National Archives

Deze wiki wordt voor de volgende dingen gebruikt:

Ik vind dit een enorm krachtig model. Juist omdat je niet vastzit aan een vast stramien kun je dit heel breed inzetten. Volgens mij is dit ook heel geschikt voor het Nationaal Archief, o.a. voor onze informatiebladen, bijdragen van bezoekers en onderzoeksgidsen. Een Wiki lijkt me hiervoor heel geschikt omdat we hiermee de kennis van de medewerkers en de bezoekers kunnen bundelen.


Tell NOBODY - not even HER

Nationaal Archief foto's 1,5 miljoen keer bekeken op Flickr

De foto's van het Nationaal Archief en Spaarnestad Photo op Flickr zijn inmiddels ruim 1,5 miljoen keer bekeken. De teller staat vandaag op 1.500.776. Een prachtig resultaat, want we zijn nog geen jaar bezig!

Een paar statistiekjes:

Best bekeken foto


Vrouwen in de branding / Women having fun in the sea

Vrouwen in de branding, 34.985 keer bekeken. Met dank aan GeenStijl.

Meest toegevoegd als favoriet


Soldaat aan het lassen

Soldaat aan het lassen, 229 keer toegevoegd als favoriet.

Meest becommentarieerd


Vader en kind met kerstboom

Vader en kind met kerstboom, 80 reacties

Update: verduidelijking

Christian van der Ven vroeg of de 1,5 miljoen van individuele foto's waren of inclusief views van de stream en de sets. Het is het laatste. In totaal zijn de foto's zelf 982.074 bekeken, de photostream 402.723 keer en de sets 116.767 keer, voor een totaal van 1.501.564 views op dit moment.

#10 Tag, you're it!

Archieven zijn traditioneel lineair: ze kunnen maar in 1 volgorde op de plank staan. Logischerwijs zit elk archiefstuk daardoor ook maar op 1 plaats in de (hiërarchische) inventaris. Maar een archiefstuk kan over zoveel onderwerpen gaan!

De archivaris die de inventaris maakt, kiest een van die onderwerpen uit als 'het' onderwerp waar het stuk het meest bijhoort. Die keuze begint al met het bepalen in welk archief het stuk thuishoort. Een archief is vaak de verzameling die gevormd is door een archiefvormer. Kort door de bocht: de producent van het materiaal bepaalt de belangrijkste plek waarop het wordt opgeborgen. Vragen als "geef mij alles over mijn grootvader" kunnen we dan ook niet beantwoorden zonder eerst na te denken over welke instanties zich met opa hebben bemoeid en daarbinnen na te denken over het onderwerp waar zich de gezochte informatie zou kunnen bevinden. Uiteindelijk komen we dan via een lineair pad op *de* plek waar zich het document bevindt.

gift tags

foto: craftapalooza

Tags hebben dit probleem niet. Tags zijn meerdimensionaal. Elke tag vormt een eigen filter op een collectie. Daarmee stap je over de beperkingen van de ene dimensie van de plank heen en kun je langs meerdere wegen bij de gezochte informatie komen. Ik ben dan ook een grote fan van het toepassen van tags om collecties te ontsluiten.

Dan krijg je de vraag: kennen we zelf tags toe of laten we het over aan het publiek. Het eerste heeft als voordeel dat je meer controle hebt en dat je ook overeenstemming hebt over wat een tag betekent. Maar hoe belangrijk is dat? Als je je publiek laat taggen heb je het voordeel dat er precies die termen aan toe worden gekend die mensen blijkbaar met dat object associeren. En dat zullen ook de termen zijn waar mensen op zoeken als ze zo'n object willen vinden. Voor mij weegt dat laatste argument erg zwaar. Een object dat niet gevonden wordt, kun je net zo goed niet online zetten.


archive_w_7295
foto: Aureusbay

#9 Geef ons de data!

Ik ben niet alleen archiefmedewerker maar ook een enthousiaste archiefbezoeker. Dat laatste petje zet ik nu even op. Mijn hoofd loopt over als ik denk aan alle mogelijkheden voor hergebruik van onze collecties als we die openstellen voor een breed publiek.

Mijn oproep aan archieven (losjes geinspireerd op 'give us your poor' van het vrijheidsbeeld) is dan ook:

Geef ons de data
De documenten, de kaarten
Geef ons de foto's met beschrijvingen erbij

Laat ons ons ding doen
Combineren, leren
Gebruiken op een site of aan de muur

Laat ons verrijken
Onherkenbaar veranderen
Gebruiken zoals je nooit gedacht had

Geef ons de kans er iets moois van te maken
Voor onszelf
Voor elkaar

#8 Google docs: alles of niets?

Ding 8 is het Ding waar ik tot nu toe het minste mee deed. Deze week heb ik het een paar keer toegepast in mijn werk. O.a. deelden we binnen ons webteam een concept voor ons plan van aanpak via Google Docs.

Daarmee viel me op dat Google Docs niet iets is wat je half moet doen. Ons plan was geboren als Word-document, toen omgezet naar Google Docs om aan te passen en vervolgens weer teruggezet naar Word om het naar niet-23-dingende collega's te kunnen sturen. En dan ben je wel ineens je huisstijl kwijt, zoals het DIN-font. Om het geheel weer in de huisstijl te krijgen is dan een hoop werk.

Mijn mening over Google Docs is dat je dat vooral moet gebruiken als je samenwerkt met mensen die dat ook willen gebruiken, en niet in situaties waar je het vaak toch weer naar Word om moet zetten of waar vormgeving erg belangrijk is. Zeker als alle mensen zich toch op dezelfde locatie bevinden kun je dan wel zo gemakkelijk gebruikmaken van het Word-document op het netwerk. Of heb ik de mogelijkheden van Google Docs gewoon nog niet goed door? Het lijkt me wel erg handig voor samenwerken op afstand.

Twittercare gaat verder dan je denkt...

In Tweetdeck heb ik een kolom met zoekresultaten over plaatsen waar ik onderzoek naar doe, waaronder Winterswijk. Gisteren kwam deze Tweet voorbij:

Verloren sieraden, ketting in Winterswijk : een ketting met hartje waarin de as zit van mijn overleden vader.

Het zal je maar gebeuren! Tot mijn grote verrassing zag ik vanmorgen deze tweet:

'Urnketting' met tekst 'papa' gevonden: WINTERSWIJK - De politie is op zoek naar de eigenaar of eigenaresse van ...

Dat kan toch geen toeval zijn! Ik heb de oorspronkelijke melder maar even een berichtje gestuurd, want je weet niet hoeveel (andere) gekken er zijn die dit opvalt. Zojuist kreeg ik een bedankje terug: het was inderdaad haar ketting. De kans dat er twee mensen in Winterswijk een urnkettinkje verliezen leek me al klein...

Ondanks dat het niets met mijn werk te maken heeft vind ik dit wel een mooi gevalletje Twittercare :-)

Top 5 website trends

Even een uitstapje van 23 dingen. Een van de Dingen die niet in de cursus zit is StumbleUpon. Via SU kun je 'stumblen' (struikelen) naar pagina's die aansluiten op je interesses. Door een thumbs up of down geef je aan wat je van een site vindt, waardoor SU weet wat je leuk vindt.

Ik ben een fanatieke Stumbler. Als gevolg hiervan zie ik veel sites voorbijkomen. Daarbij vallen me een aantal trends op, die ik hier met jullie zal delen.

1. Vector graphics

Overdadige bloemmotiefjes, bolletjes, veel kleuren etc. Zie bijvoorbeeld Web Designer Wall, CSS addict of zelfs 'onze' Petra's 23 dingen website.

Fragment van Web Designer Wall

2. Weg met web2.0 design elementen

In het algemeen zie ik een duidelijke afname van een aantal typische web2.0 design elementen, zoals glass buttons en achtergrondjes met diagonale streepjes

Deze knoppen die van glas lijken te zijn gemaakt waren vorig jaar helemaal hot, maar zie je nu steeds minder. Deze site gebruikt ze trouwens nog wel, maar ik heb nooit beweerd dat ik trendy was :-)

3. Berry picking

Complexe zoekformulieren zijn uit, zoekresultaten filteren is in. Het bekendste voorbeeld is wel Funda, de huizensite waar je duizenden resultaten gemakkelijk kunt beperken tot je precies je droomhuis vindt. Voorbeelden uit de erfgoedsector zijn de Beeldbank van het Nationaal Archief en Geschiedenis van Zeeland.

4. Tags

Hiërarchische navigatiestructuur is uit, tags zijn in. Flickr doet het, dit blog doet het, dan moet het wel een trend zijn! In plaats van elk stukje content 1 vaste plek binnen je site te geven, ken je aan content tags/trefwoorden/labels toe. Een stuk content staat dan ineens in relatie tot een heleboel andere content op je site. Dat sluit veel beter aan bij hoe mensen denken en helpt bij het lekker verdwalen in een site.


5. Open data

Steeds meer instellingen kiezen ervoor om hun collecties niet alleen online beschikbaar te stellen, maar ook om hergebruik toe te juichen. Zie bijvoorbeeld het Nationaal Archief op Flickr the Commons of het Duitse Bundesarchiv op Wikimedia Commons.

Artis struisvogel leest krant van oppasser / Ostrich reads newspaper of caretaker

Meer trends?

Zijn jullie het eens met de door mij gesignaleerde trends? Heb ik belangrijke trends gemist? Reageer dan op deze post!

#7 Mashups voor archieven

De kern van mash-ups is open data. Als je de data beschikbaar stelt op een goed beschreven manier, kunnen anderen daar leuke dingen mee doen. Volgens mij is daar voor archieven nog een wereld te winnen.

Genlias monitor

Een voorbeeld van een dienst die op een mashup lijkt, is de Genlias monitor die door Bob Coret is ontwikkeld. Stamboomonderzoekers kunnen zich via de monitor abonneren op nieuwe aktes die in Genlias worden opgenomen.

Genlias monitor

Maar Genlias stelt zijn data niet op een open manier beschikbaar. Bob Coret heeft dus door veel hoepels moeten springen om de informatie van de Genlias-site te schrapen. Als Genlias wordt aangepast, werkt de monitor niet meer.

Gewenste situatie

In een ideale wereld zouden databases zoals Genlias open worden gesteld. Er is dan een API (Application Programmer Interface) beschikbaar waarmee programmeurs op een gestandaardiseerde manier de gegevens kunnen benaderen.

Bob Coret is niet de enige. Er zijn veel gebruikers van onze collecties die niet alleen enthousiast zijn over hun hobby/werk maar die ook technisch onderlegd zijn. Ik pleit dan ook voor het openstellen van onze data, zodat onze bezoekers ons kunnen verrassen met alle applicaties die ze ontwikkelen.

Voordelen van open data

  • Meer innovatie doordat andere partijen ook producten kunnen ontwikkelen op basis van de data
  • Betere inzet van middelen van de archieven doordat een deel van de productontwikkeling aan de markt overgelaten kan worden.
  • Gemakkelijker samenwerken met andere instellingen, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van portalsites die data van meerdere instellingen doorzoeken
  • Meer gebruik van de collecties.

Reacties?

Wat vinden jullie? Moeten we onze data openstellen of moeten we vooral onze monopoliepositie op de data blijven handhaven?

Flickr tooltje

Eerder deze week schreef ik in de reacties op mijn Flickr post over een tooltje dat mijn vriend voor me gemaakt heeft. Luud had hier belangstelling voor. Hierbij de eerste 'sneak preview'.

Downloaden


>>> Download Flickr Manager 0.1 <<<

Requirements:

  • Windows XP of Vista
  • .NET framework 3.5 of nieuwer (download)

Features

  • Aanvullen of vervangen van beschrijvingen van een hele set afbeeldingen in Flickr

screenshot

Het programma vraagt toestemming aan Flickr om je gegevens te mogen aanpassen. Vervolgens kun je een set foto's uitkiezen waarvan je de beschrijving wilt vervangen of aanvullen. Na een bevestiging wordt de gewenste wijziging uitgevoerd.

Gebruik van het programma

Het programma mag gratis gebruikt worden, maar niet verder verspreid worden. Verwijs mensen dan graag naar deze pagina, dan zie ik tenminste hoe vaak het gebruikt wordt :-)

Vragen of opmerkingen?

Vragen of opmerkingen over het tooltje kun je in de reacties plaatsen, of rechtstreeks naar het e-mailadres sturen dat in het Help-scherm wordt getoond.

Google Books

Het embedden van foto's, video's en presentaties zijn veel van ons inmiddels wel gewend. Maar zojuist las ik op Read/Write web dat je nu ook complete boeken embedden vanuit Google Books. Het artikelen gaat trouwens ook in op de verbeterde user interface van Google Books.


Een voorbeeldje van het embedden van boeken:

Ook het zoeken in boeken is verbeterd. Ik maak hier regelmatig gebruik van. Je kunt in Google Books boeken toevoegen aan je eigen verzameling.

Zelf heb ik een deel van mijn boekencollectie in LibraryThing beschreven. Daarvandaan kun je een export doen zodat je een tekstbestand krijgt met al je boeken. Met een beetje slim zoeken en vervangen heb ik daar een lijst van ISBN-nummers uit destilleren, dat je weer kunt gebruiken als import bij Google Books zodat je ze niet nog een keer in hoeft te voeren. Ruim 1000 van mijn 1600 ingevoerde boeken bleken bekend te zijn bij Google books. Niet gek als je bedenkt hoeveel obscure boeken ik bezit!

Dankzij Google Books kan ik nu met 1 zoekvraag zoeken in een groot deel van de inhoud van de boeken die in mijn kast staan. Soms kan ik in Google Books doorklikken naar het resultaat, in andere gevallen krijg ik een verwijzing naar het paginanummer en moet ik fysiek naar de kast lopen. En nu ontdek ik ook nog dat je de boeken kunt embedden in content. Google Books wordt steeds leuker!

#6 Flickr als massaopslag voor archieffoto's

Ik doe al bijna 20 jaar aan stamboomonderzoek. Daarbij beperk ik me niet tot mijn eigen familie maar ben ik bezig met bevolkingsreconstructies van hele streken. Als ik in een archief ben fotografeer ik daarom integrale bronnen, elke pagina is voor mij immers interessant.

Vroeger had ik de foto's alleen op mijn eigen harde schijf staan, maar sinds vorig jaar ben ik mijn complete 'schaduwarchief' aan het uploaden naar Flickr. Voor een bedrag van 25 dollar per jaar kan ik onbeperkt foto's uploaden. Zo kunnen meer mensen er gebruik van maken.

Voorbeelden

002

Register van allerhande akten van Bredevoort, uit het archief van de Nassause Domeinraad bij het Nationaal Archief

005

Hofboek horigen van de hof te Miste en Ahave in de heerlijkheid Bredevoort 1506-1597, archief Nassause Domeinen, Gelders Archief


7705 - Waterpassing weg Winterswijk - Oeding

Waterpassing van de weg van Winterswijk naar Oeding, uit de kaartencollectie van het ministerie van Waterstaat bij het Nationaal Archief

001

Stadsrekeningen Sint Anna ter Muiden 1612-1613, Nationaal Archief

001

Stadsrekeningen Sint Anna ter Muiden 1794-1795, uit het Zeeuws Archief

Virtueel weer bij elkaar

Deze voorbeelden laten mooi zien wat het voordeel is van een online schaduwarchief. Zowel het Gelders Archief als het Nationaal Archief hebben collecties die te maken hebben met het beheer van de Nassause Domeinen. In beide collecties zijn gegevens te vinden over de heerlijkheid Bredevoort. In mijn schaduwarchief breng ik alle Bredevoortse gegevens bij elkaar.

Ook de laatste twee afbeeldingen zijn een mooi voorbeeld. Omdat Zeeuws-Vlaanderen tot de generaliteitslanden hoorden, werd het tot 1795 bestuurd door de Staten-Generaal. Daardoor zitten de stadsrekeningen tot 1794 in het archief van de Staten-Generaal in het Nationaal Archief, en vanaf 1794-1795 in het Zeeuws Archief. In Flickr kan ik ze weer samenbrengen.

Medewerking archiefinstellingen

Ik wou deze stukken al veel langer online zetten, maar het is pas de laatste jaren dat archiefinstellingen hier ook mee accoord gaan. Sommige instellingen staan hier nog steeds huiverig tegenover.

Commentaar en tags

Gezien de grote hoeveelheid (>10.000 afbeeldingen) is het niet gek dat er maar weinig afbeeldingen zijn die commentaar krijgen. Soms word ik gewezen op ontbrekende foto's, dat is erg handig voor mij voor het volgende archiefbezoek.

Ik gebruik op dit moment alleen vrij algemene tags, maar je zou tags ook kunnen gebruiken om bijvoorbeeld familienamen of geografische namen op te nemen. Dat doe ik bijvoorbeeld wel bij mijn collectie foto's van grafstenen, waar ik de namen als tags heb toegevoegd.

Bonus

Als toetje nog even mijn meest bijzondere Flickr-bijdrage: een scan van een kustprofiel. Omdat het origineel 2 meter breed is en maar 10 centimeter hoog, lijkt het maar een kleine afbeelding. De volledige scan is echter meer dan 25.000 pixels breed! Klik dus vooral ook door naar de originele versie.

Kustkaart / Coastal map

Hoofddoekjes en blote borsten

Zojuist gespot: Hoofddoekjes & boobies bij Nationaal Archief op GeenStijl, naar aanleiding van een set foto's die op onze Flickr stream is verschenen.


Vrouwen in de branding / Women having fun in the sea

Al eerder werd een kaart van Nederland opgepikt.


Plan inpoldering Waddenzee

Bij het artikel van vandaag staat het Nationaal Archief vermeld in de kop. Leuk dat ons Flickr-team er weer in is geslaagd om een spraakmakende selectie te maken!
GeenStijl trekt per dag honderdduizenden bezoekers. Ik ben blij dat we voor deze exposure niet hoeven te betalen :-)


Update

Inmiddels nog een vermelding gespot:

#4 #5 Driehonderddrieendertig

RSS is een van de Dingen waar ik erg enthousiast over ben. Het is voor mij de manier om allerlei informatie te verzamelen. Toen ik net even keek hoeveel feeds ik eigenlijk volg bleken dat er 333 te zijn. Dit lijkt erg veel, maar een groot deel daarvan wordt niet vaak aangevuld. Ik gebruik RSS juist veel voor websites die niet vaak geupdate worden. Dat spaart me de moeite om iedere keer te kijken wat er te vinden is.

Voor deze post lijkt het me leuk om eens te kijken wat voor soort feeds ik eigenlijk volg.

Nieuwe artikelen op websites

De meeste feeds die ik volg zijn 'klassieke' RSS-feeds die aangeven wanneer er nieuwe artikelen op websites zijn opgenomen, zoals:

Attenderingen

Ik heb ook diverse 'alerts' uitstaan zodat ik via RSS automatisch geattendeerd wordt op zoekvragen die ik uit heb staan:

  • Een aantal Google Alerts op termen zoals 'cartografie', 'Nationaal Archief' en 'Sint Anna ter Muiden'. Als Google ergens op internet nieuwe content tegenkomt met deze termen, verschijnt hier een berichtje van in de RSS-feed.
  • Een aantal Ebay-alerts voor als er oude kaarten van Nederland te koop staan
  • Abonnementen op zoekresultaten bij archieven zoals Het Utrechts Archief

Zelfgemaakte feeds

Niet alle websites die ik via RSS zou willen volgen hebben zelf RSS-feeds. Met diensten zoals Feed43 kun je met enig hak- en breekwerk zelf een RSS-feed maken voor een site. Een voorbeeld van een website waar ik zelf een feed bij gemaakt heb is Digitale Bronbewerkingen Nederland en België (feed).

Discussies

Ik gebruik RSS ook om discussies bij te houden, zoals op nieuwsgroepen zoals soc.genealogy.benelux en nl.geschiedenis maar ook van de discussiefora op de digitale leeromgeving van het Nationaal Archief (afgesloten).

Selecties van anderen

Sommige RSS-feeds die ik volg zijn selecties die anderen gemaakt hebben. Zij hebben hun informatie gefilterd. Bijvoorbeeld:

Mijn selectie

Via Google Reader deel ik berichten die ik interessant vind. Die lus ik via RSS weer door naar Twitter maar je kunt je er ook zelf op abonneren in je eigen RSS-reader.

Tot slot

Hoeveel feeds volgen jullie? Hebben jullie creatieve manieren om RSS te gebruiken?


update: Ik heb besloten om deze post te noemen naar ding 4 en 5, aangezien ik niet zou weten wat ik hier nog voor ding 5 aan toe moet voegen!

23 dingen

Ik ga meedoen aan de cursus 23 archiefdingen en daar hoort ook een blog bij.