Yvette 2.0

Ding 8 is het Ding waar ik tot nu toe het minste mee deed. Deze week heb ik het een paar keer toegepast in mijn werk. O.a. deelden we binnen ons webteam een concept voor ons plan van aanpak via Google Docs.

Daarmee viel me op dat Google Docs niet iets is wat je half moet doen. Ons plan was geboren als Word-document, toen omgezet naar Google Docs om aan te passen en vervolgens weer teruggezet naar Word om het naar niet-23-dingende collega's te kunnen sturen. En dan ben je wel ineens je huisstijl kwijt, zoals het DIN-font. Om het geheel weer in de huisstijl te krijgen is dan een hoop werk.

Mijn mening over Google Docs is dat je dat vooral moet gebruiken als je samenwerkt met mensen die dat ook willen gebruiken, en niet in situaties waar je het vaak toch weer naar Word om moet zetten of waar vormgeving erg belangrijk is. Zeker als alle mensen zich toch op dezelfde locatie bevinden kun je dan wel zo gemakkelijk gebruikmaken van het Word-document op het netwerk. Of heb ik de mogelijkheden van Google Docs gewoon nog niet goed door? Het lijkt me wel erg handig voor samenwerken op afstand.

In Tweetdeck heb ik een kolom met zoekresultaten over plaatsen waar ik onderzoek naar doe, waaronder Winterswijk. Gisteren kwam deze Tweet voorbij:

Verloren sieraden, ketting in Winterswijk : een ketting met hartje waarin de as zit van mijn overleden vader.

Het zal je maar gebeuren! Tot mijn grote verrassing zag ik vanmorgen deze tweet:

'Urnketting' met tekst 'papa' gevonden: WINTERSWIJK - De politie is op zoek naar de eigenaar of eigenaresse van ...

Dat kan toch geen toeval zijn! Ik heb de oorspronkelijke melder maar even een berichtje gestuurd, want je weet niet hoeveel (andere) gekken er zijn die dit opvalt. Zojuist kreeg ik een bedankje terug: het was inderdaad haar ketting. De kans dat er twee mensen in Winterswijk een urnkettinkje verliezen leek me al klein...

Ondanks dat het niets met mijn werk te maken heeft vind ik dit wel een mooi gevalletje Twittercare :-)

Even een uitstapje van 23 dingen. Een van de Dingen die niet in de cursus zit is StumbleUpon. Via SU kun je 'stumblen' (struikelen) naar pagina's die aansluiten op je interesses. Door een thumbs up of down geef je aan wat je van een site vindt, waardoor SU weet wat je leuk vindt.

Ik ben een fanatieke Stumbler. Als gevolg hiervan zie ik veel sites voorbijkomen. Daarbij vallen me een aantal trends op, die ik hier met jullie zal delen.

1. Vector graphics

Overdadige bloemmotiefjes, bolletjes, veel kleuren etc. Zie bijvoorbeeld Web Designer Wall, CSS addict of zelfs 'onze' Petra's 23 dingen website.

2. Weg met web2.0 design elementen

In het algemeen zie ik een duidelijke afname van een aantal typische web2.0 design elementen, zoals glass buttons en achtergrondjes met diagonale streepjes

Deze knoppen die van glas lijken te zijn gemaakt waren vorig jaar helemaal hot, maar zie je nu steeds minder. Deze site gebruikt ze trouwens nog wel, maar ik heb nooit beweerd dat ik trendy was :-)

3. Berry picking

Complexe zoekformulieren zijn uit, zoekresultaten filteren is in. Het bekendste voorbeeld is wel Funda, de huizensite waar je duizenden resultaten gemakkelijk kunt beperken tot je precies je droomhuis vindt. Voorbeelden uit de erfgoedsector zijn de Beeldbank van het Nationaal Archief en Geschiedenis van Zeeland.

4. Tags

Hiërarchische navigatiestructuur is uit, tags zijn in. Flickr doet het, dit blog doet het, dan moet het wel een trend zijn! In plaats van elk stukje content 1 vaste plek binnen je site te geven, ken je aan content tags/trefwoorden/labels toe. Een stuk content staat dan ineens in relatie tot een heleboel andere content op je site. Dat sluit veel beter aan bij hoe mensen denken en helpt bij het lekker verdwalen in een site.

5. Open data

Steeds meer instellingen kiezen ervoor om hun collecties niet alleen online beschikbaar te stellen, maar ook om hergebruik toe te juichen. Zie bijvoorbeeld het Nationaal Archief op Flickr the Commons of het Duitse Bundesarchiv op Wikimedia Commons.

Meer trends?

Zijn jullie het eens met de door mij gesignaleerde trends? Heb ik belangrijke trends gemist? Reageer dan op deze post!

De kern van mash-ups is open data. Als je de data beschikbaar stelt op een goed beschreven manier, kunnen anderen daar leuke dingen mee doen. Volgens mij is daar voor archieven nog een wereld te winnen.

Genlias monitor

Een voorbeeld van een dienst die op een mashup lijkt, is de Genlias monitor die door Bob Coret is ontwikkeld. Stamboomonderzoekers kunnen zich via de monitor abonneren op nieuwe aktes die in Genlias worden opgenomen.

Maar Genlias stelt zijn data niet op een open manier beschikbaar. Bob Coret heeft dus door veel hoepels moeten springen om de informatie van de Genlias-site te schrapen. Als Genlias wordt aangepast, werkt de monitor niet meer.

Gewenste situatie

In een ideale wereld zouden databases zoals Genlias open worden gesteld. Er is dan een API (Application Programmer Interface) beschikbaar waarmee programmeurs op een gestandaardiseerde manier de gegevens kunnen benaderen.

Bob Coret is niet de enige. Er zijn veel gebruikers van onze collecties die niet alleen enthousiast zijn over hun hobby/werk maar die ook technisch onderlegd zijn. Ik pleit dan ook voor het openstellen van onze data, zodat onze bezoekers ons kunnen verrassen met alle applicaties die ze ontwikkelen.

Voordelen van open data

• Meer innovatie doordat andere partijen ook producten kunnen ontwikkelen op basis van de data
• Betere inzet van middelen van de archieven doordat een deel van de productontwikkeling aan de markt overgelaten kan worden.
• Gemakkelijker samenwerken met andere instellingen, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van portalsites die data van meerdere instellingen doorzoeken
• Meer gebruik van de collecties.
  

Reacties?

Wat vinden jullie? Moeten we onze data openstellen of moeten we vooral onze monopoliepositie op de data blijven handhaven?

Eerder deze week schreef ik in de reacties op mijn Flickr post over een tooltje dat mijn vriend voor me gemaakt heeft. Luud had hier belangstelling voor. Hierbij de eerste 'sneak preview'.

Downloaden

>>> Download Flickr Manager 0.1 <<<

Requirements:

• Windows XP of Vista
• .NET framework 3.5 of nieuwer (download)

Features

• Aanvullen of vervangen van beschrijvingen van een hele set afbeeldingen in Flickr

Het programma vraagt toestemming aan Flickr om je gegevens te mogen aanpassen. Vervolgens kun je een set foto's uitkiezen waarvan je de beschrijving wilt vervangen of aanvullen. Na een bevestiging wordt de gewenste wijziging uitgevoerd.

Gebruik van het programma

Het programma mag gratis gebruikt worden, maar niet verder verspreid worden. Verwijs mensen dan graag naar deze pagina, dan zie ik tenminste hoe vaak het gebruikt wordt :-)

Vragen of opmerkingen?

Vragen of opmerkingen over het tooltje kun je in de reacties plaatsen, of rechtstreeks naar het e-mailadres sturen dat in het Help-scherm wordt getoond.

Het embedden van foto's, video's en presentaties zijn veel van ons inmiddels wel gewend. Maar zojuist las ik op Read/Write web dat je nu ook complete boeken embedden vanuit Google Books. Het artikelen gaat trouwens ook in op de verbeterde user interface van Google Books.

Een voorbeeldje van het embedden van boeken:

Ook het zoeken in boeken is verbeterd. Ik maak hier regelmatig gebruik van. Je kunt in Google Books boeken toevoegen aan je eigen verzameling.

Zelf heb ik een deel van mijn boekencollectie in LibraryThing beschreven. Daarvandaan kun je een export doen zodat je een tekstbestand krijgt met al je boeken. Met een beetje slim zoeken en vervangen heb ik daar een lijst van ISBN-nummers uit destilleren, dat je weer kunt gebruiken als import bij Google Books zodat je ze niet nog een keer in hoeft te voeren. Ruim 1000 van mijn 1600 ingevoerde boeken bleken bekend te zijn bij Google books. Niet gek als je bedenkt hoeveel obscure boeken ik bezit!

Dankzij Google Books kan ik nu met 1 zoekvraag zoeken in een groot deel van de inhoud van de boeken die in mijn kast staan. Soms kan ik in Google Books doorklikken naar het resultaat, in andere gevallen krijg ik een verwijzing naar het paginanummer en moet ik fysiek naar de kast lopen. En nu ontdek ik ook nog dat je de boeken kunt embedden in content. Google Books wordt steeds leuker!

Ik doe al bijna 20 jaar aan stamboomonderzoek. Daarbij beperk ik me niet tot mijn eigen familie maar ben ik bezig met bevolkingsreconstructies van hele streken. Als ik in een archief ben fotografeer ik daarom integrale bronnen, elke pagina is voor mij immers interessant.

Vroeger had ik de foto's alleen op mijn eigen harde schijf staan, maar sinds vorig jaar ben ik mijn complete 'schaduwarchief' aan het uploaden naar Flickr. Voor een bedrag van 25 dollar per jaar kan ik onbeperkt foto's uploaden. Zo kunnen meer mensen er gebruik van maken.

Voorbeelden

Register van allerhande akten van Bredevoort, uit het archief van de Nassause Domeinraad bij het Nationaal Archief

Hofboek horigen van de hof te Miste en Ahave in de heerlijkheid Bredevoort 1506-1597, archief Nassause Domeinen, Gelders Archief

Waterpassing van de weg van Winterswijk naar Oeding, uit de kaartencollectie van het ministerie van Waterstaat bij het Nationaal Archief

Stadsrekeningen Sint Anna ter Muiden 1612-1613, Nationaal Archief

Stadsrekeningen Sint Anna ter Muiden 1794-1795, uit het Zeeuws Archief

Virtueel weer bij elkaar

Deze voorbeelden laten mooi zien wat het voordeel is van een online schaduwarchief. Zowel het Gelders Archief als het Nationaal Archief hebben collecties die te maken hebben met het beheer van de Nassause Domeinen. In beide collecties zijn gegevens te vinden over de heerlijkheid Bredevoort. In mijn schaduwarchief breng ik alle Bredevoortse gegevens bij elkaar.

Ook de laatste twee afbeeldingen zijn een mooi voorbeeld. Omdat Zeeuws-Vlaanderen tot de generaliteitslanden hoorden, werd het tot 1795 bestuurd door de Staten-Generaal. Daardoor zitten de stadsrekeningen tot 1794 in het archief van de Staten-Generaal in het Nationaal Archief, en vanaf 1794-1795 in het Zeeuws Archief. In Flickr kan ik ze weer samenbrengen.

Medewerking archiefinstellingen

Ik wou deze stukken al veel langer online zetten, maar het is pas de laatste jaren dat archiefinstellingen hier ook mee accoord gaan. Sommige instellingen staan hier nog steeds huiverig tegenover.

Commentaar en tags

Gezien de grote hoeveelheid (>10.000 afbeeldingen) is het niet gek dat er maar weinig afbeeldingen zijn die commentaar krijgen. Soms word ik gewezen op ontbrekende foto's, dat is erg handig voor mij voor het volgende archiefbezoek.

Ik gebruik op dit moment alleen vrij algemene tags, maar je zou tags ook kunnen gebruiken om bijvoorbeeld familienamen of geografische namen op te nemen. Dat doe ik bijvoorbeeld wel bij mijn collectie foto's van grafstenen, waar ik de namen als tags heb toegevoegd.

Bonus

Als toetje nog even mijn meest bijzondere Flickr-bijdrage: een scan van een kustprofiel. Omdat het origineel 2 meter breed is en maar 10 centimeter hoog, lijkt het maar een kleine afbeelding. De volledige scan is echter meer dan 25.000 pixels breed! Klik dus vooral ook door naar de originele versie.

Zojuist gespot: Hoofddoekjes & boobies bij Nationaal Archief op GeenStijl, naar aanleiding van een set foto's die op onze Flickr stream is verschenen.

Al eerder werd een kaart van Nederland opgepikt.

Bij het artikel van vandaag staat het Nationaal Archief vermeld in de kop. Leuk dat ons Flickr-team er weer in is geslaagd om een spraakmakende selectie te maken!
GeenStijl trekt per dag honderdduizenden bezoekers. Ik ben blij dat we voor deze exposure niet hoeven te betalen :-)

Update

Inmiddels nog een vermelding gespot:

Nationaal Archief, blogpost op FamilyRecords (via @familyrecords op Twitter)