#6 Flickr als massaopslag voor archieffoto's
Ik doe al bijna 20 jaar aan stamboomonderzoek. Daarbij beperk ik me niet tot mijn eigen familie maar ben ik bezig met bevolkingsreconstructies van hele streken. Als ik in een archief ben fotografeer ik daarom integrale bronnen, elke pagina is voor mij immers interessant.
Vroeger had ik de foto's alleen op mijn eigen harde schijf staan, maar sinds vorig jaar ben ik mijn complete 'schaduwarchief' aan het uploaden naar Flickr. Voor een bedrag van 25 dollar per jaar kan ik onbeperkt foto's uploaden. Zo kunnen meer mensen er gebruik van maken.
Voorbeelden
Register van allerhande akten van Bredevoort, uit het archief van de Nassause Domeinraad bij het Nationaal Archief
Hofboek horigen van de hof te Miste en Ahave in de heerlijkheid Bredevoort 1506-1597, archief Nassause Domeinen, Gelders Archief
Waterpassing van de weg van Winterswijk naar Oeding, uit de kaartencollectie van het ministerie van Waterstaat bij het Nationaal Archief
Stadsrekeningen Sint Anna ter Muiden 1612-1613, Nationaal Archief
Stadsrekeningen Sint Anna ter Muiden 1794-1795, uit het Zeeuws Archief
Virtueel weer bij elkaar
Deze voorbeelden laten mooi zien wat het voordeel is van een online schaduwarchief. Zowel het Gelders Archief als het Nationaal Archief hebben collecties die te maken hebben met het beheer van de Nassause Domeinen. In beide collecties zijn gegevens te vinden over de heerlijkheid Bredevoort. In mijn schaduwarchief breng ik alle Bredevoortse gegevens bij elkaar.
Ook de laatste twee afbeeldingen zijn een mooi voorbeeld. Omdat Zeeuws-Vlaanderen tot de generaliteitslanden hoorden, werd het tot 1795 bestuurd door de Staten-Generaal. Daardoor zitten de stadsrekeningen tot 1794 in het archief van de Staten-Generaal in het Nationaal Archief, en vanaf 1794-1795 in het Zeeuws Archief. In Flickr kan ik ze weer samenbrengen.
Medewerking archiefinstellingen
Ik wou deze stukken al veel langer online zetten, maar het is pas de laatste jaren dat archiefinstellingen hier ook mee accoord gaan. Sommige instellingen staan hier nog steeds huiverig tegenover.
Commentaar en tags
Gezien de grote hoeveelheid (>10.000 afbeeldingen) is het niet gek dat er maar weinig afbeeldingen zijn die commentaar krijgen. Soms word ik gewezen op ontbrekende foto's, dat is erg handig voor mij voor het volgende archiefbezoek.
Ik gebruik op dit moment alleen vrij algemene tags, maar je zou tags ook kunnen gebruiken om bijvoorbeeld familienamen of geografische namen op te nemen. Dat doe ik bijvoorbeeld wel bij mijn collectie foto's van grafstenen, waar ik de namen als tags heb toegevoegd.
Bonus
Als toetje nog even mijn meest bijzondere Flickr-bijdrage: een scan van een kustprofiel. Omdat het origineel 2 meter breed is en maar 10 centimeter hoog, lijkt het maar een kleine afbeelding. De volledige scan is echter meer dan 25.000 pixels breed! Klik dus vooral ook door naar de originele versie.
Ik ben diep onder de indruk van wat jij met Flickr doet. Wordt jij in de Flickr community nu ook opgemerkt door anderen (genealogen, historici, collega's), als autoriteit gezien (wat je natuurlijk bent!)? En komen genealogen nu ook via Google op jouw Flickr collectie terecht? En ik ben zie dat mensen ook regelmatig comments achterlaten. En voegen mensen ook wel eens 'Notes' toe aan je afbeeldingen?
Ik ben ook wel benieuwd of je je duizenden foto's die je gewoon op schijf bewaard, ook zo netjes toegankelijk hebt gemaakt met tags en categorieen. Het vraagt veel secuurheid en consistentie, niet waar?
Veel vragen dus ;-)
Ik heb mijn Flickr-collectie wel eens als voorbeeld voorbij zien komen op archief2.0-achtige weblogs. Ik ben niet alleen werkzaam voor een archief, maar ook een voorbeeld van hoe gek onze klanten het kunnen maken :-) Ik werk pas drie jaar voor een archief maar loop al bijna 20 jaar als bezoeker in archieven rond.
Tot nu toe heb ik niet vaak meegemaakt dat er notes worden toegevoegd. De leukste reacties die ik op mijn Flickr-verzameling heb gekregen was van het Britse Victoria and Albert Museum. Die hadden mijn collectie foto's van Nederlandse emigranten in de VS ontdekt (vooral 19e eeuw) en vroegen of ik de trouwfoto's wou uploaden naar hun online collectie over trouwmode door de eeuwen heen. Uiteraard heb ik dat meteen gedaan!
Thuis heb ik al mijn foto's op (redundante) harde schijven en dan hierarchisch in mappen. Voor de archieffoto's heb ik op hoofdniveau de archiefinstellingen, daar binnen de archiefblokken (collecties), daarbinnen een eigen (logische) groepering, daarbinnen de inventarisnummers en daarbinnen de foto's. Elke foto heeft als naam het paginanummer in het origineel. Bijvoorbeeld C:\Stamboom\Plaatjes Archieven\Gelders Archief\0136 ORA Bredevoort\Vrijwillige rechtspraak\387 - 1614\001.jpg is de eerste pagina van het jaar 1614 van de vrijwillige rechtspraak van het oud-rechterlijk archief Bredevoort uit het Gelders Archief. Tags en categorieen heb ik hier niet aangehangen, daar is Flickr dus mijn primaire plek waar de inhoudelijke metadata staan. Telkens als ik een nieuwe serie foto's netjes van de juiste namen heb voorzien en op de juiste plek heb gezet, maak ik kopieen voor stamboomvrienden elders in het land. Die zijn daar blij mee en het is voor mij meteen een mooie offsite backup.
Bij mijn Nederlands/Amerikaanse bronnen gebruik ik Flickr steeds meer als primaire plek voor het ontsluiten van de gegevens door er namen aan toe te kennen. Dat is natuurlijk wel gevaarlijk, want ik backup dat niet. Stel dat ik ooit 1 plaatje upload waar per ongeluk nog auteursrecht op zit (probeer ik te vermijden) en mijn account wordt daarom afgesloten. Dan ben ik goed zuur natuurlijk!
Daarnaast gebruik ik Photoshop Album voor het organiseren van mijn foto's-foto's (vakantiefoto's etc) . Dat is als het ware een organisatielaag die haaks staat op de logische indeling op de harde schijf. Hier kun je trefwoorden en categorieen toekennen. Ik ben nog aan het uitvogelen hoe ik die dan weer over kan zetten naar Flickr. Het liefst zou ik de trefwoorden laten wegschrijven in de EXIF-data van het plaatje, dan is de inhoudelijke metadata onlosmakelijk verbonden met de digitale afbeelding.
Over EXIF-data gesproken, we hebben zojuist een GPS-logger gekocht. Die kun je meenemen op reis en dan wordt precies vastgelegd waar je wanneer bent. Aangezien je foto's ook voorzien zijn van een tijdstip, kun je daarmee achteraf precies bepalen waar een foto genomen is. Flickr plaatst foto's met GPS-data weer op een kaart, erg leuk is dat.
Wat een organisatietalent :-)!
Ik kom zelf niet verder dan het nu en dan overzetten op een externe HD, waarbij ik de datum mapjes vanuit de camera gewoon overneem. Taggen doe ik al helemaal niet. Errrrrreg he? Reuze-lui dus, met alle gevolgen van dien, want het komt echt regelmatig voor dat iemand me om een specifieke foto vraagt en ik me dan rot kan zoeken.
Nu je over GPS begint... of nee... ik vraag het wel in het comment dat je hier gaf
In navolging van Yvette, want goede voorbeelden doen volgen, ben ik ook bezig geweest mijn foto's van archeifstukken online te zetten op Flickr. Dat zijn er inmiddels een kleine 14.000, netjes geordend op archiefnummer/inventarisnummer/folio. Ik ben niet zo georganiseerd als Yvette! Daar ben ik ook best jaloers op! Ik ben allang blij als ik mijn foto's hernummer zoals hierboven beschreven en online krijg. Er zijn al diverse mensen die ongelofelijk hebben gegrasduind in mijn online collectie.
De eenvoud waarmee je dit kunt doen is onbeschrijfelijk ook al kan de Flickr-uploader soms vreselijk haperen, of de internetverbinding natuurlijk :-)
Het is zo makkelijk dat wij ook serieus gaan onderzoeken of we onze bezoekers niet meer kunnen gaan inzetten om dit voor ons te doen. Er zijn nog meer dwazen net als Yvette en ik ;-)
Prachtige service van Flickr!
Wat? 14.000? Dan heb je me ingehaald :-P Ik *wist* dat het weer tijd was om met mijn camera naar een archief te gaan!
Een van de dingen die nog op mijn agenda staat voor mijn archiefcollectie op Flickr is het toevoegen van een beschrijving aan elke afbeelding met een beschrijving van de vindplaats (instelling, archiefblok, inventarisnummer). Flickr zelf heeft geen mogelijkheid om in 1 keer van een hele set de beschrijving aan te passen, maar mijn vriend heeft daar een tooltje voor gemaakt. Handig, zo'n in-house programmeurt!
Maar dat kun je toch ook in de set-beschrijving opnemen? Dan geldt het voor elke file in de set.
Ja, dat dacht ik ook en heb ik ook zo gedaan. Helemaal archivistisch verantwoord: de beschrijving van de series op een hoger niveau.
Maar uit mijn statistieken blijkt dat de setpagina's amper of niet bezocht worden. Mensen komen via een zoekmachine of Flickr rechtstreeks op de pagina's van de foto's en klikken dan niet door. Ze zien dan alleen '002' en hebben geen idee wat het is. Vandaar dat ik nu toch van plan ben om bij de foto's zelf extra informatie over de bron weer te geven. Is meteen goed voor de Google-ranking van de archieven die niet moeilijk doen over het online plaatsen van hun foto's :-)
Dat was mij inderdaad ook al opgevallen, dat de set-pagina's nauwelijks bekeken worden.
Is dat tooltje eenvoudig te implementeren of moet er ernstig geprogrammeerd worden? Ik hou me in ieder geval aanbevolen :-)
Het tooltje is nog in pre-alpha-fase. Het was de bedoeling dat er ook een transcriptiemodule bijkwam, maar die is nog niet gerealiseerd. Ik zal mijn vriend vragen of hij had dat deel (dat niet werkt) eruit kan halen en dan zet ik het ter download klaar. Het is gewoon een .EXE bestand dat je onder Windows kunt draaien. Vervolgens moet je in Flickr toestemming geven aan dat tooltje en daarna kun je een set selecteren en dan tags en/of beschrijvingen toevoegen, vervangen of verwijderen.